Martinikerk Doesburg

Max Reger: 1873-1916

Musica Vocale o.l.v. Rob Vermeulen
m.m.v. Erwin Wiersinga – orgel

Op 11 mei 2016 is het exact 100 jaar geleden dat de Duitse componist Max Reger overleed (1873-1916). Die dag organiseert de Stichting Doesburgse Muziekcultuur (Stidomu) in de Martinikerk in Doesburg een Reger-herdenking. Natuurlijk zal het grote Walcker-orgel worden bespeeld: dit orgel is bij uitstek geschikt om muziek uit de Duitse hoogromatiek op uit te voeren. Bijvoorbeeld muziek van Max Reger. De organist is Erwin Wiersinga.

Tijdens dit concert voert Musica Vocale onder meer het opus ultimus uit van Max Reger, zijn Lateinisches Requiem opus 145a (Musica zong al eerder zijn andere Requiem “Seele vergiss sie nicht” op tekst van Friedrich Hebbel). Dit Requiem op Latijnse tekst is een van de laatste werken van Reger’s hand. Hij heeft het nooit afgemaakt.

Dit Latijnse Requiem is een imposant werk, in grootsheid vergelijkbaar met Bach’s Hohe Messe, dat Reger oorspronkelijk schreef voor koor, solisten, orgel en groot orkest. Musica zal het uitvoeren met orgelbegeleiding, maar ook deze versie is nog altijd magnifiek en aangrijpend.

In 1914, na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, begon Reger aan het schrijven van een Requiem. Eigenlijk wilde hij een requiem op Duitse tekst, maar dat werd hem afgeraden: dat zou te veel geassocieerd worden met het Deutsches Requiem van Brahms. Het werd dus het Lateinisches Requiem dat hij wilde opdragen aan de gevallen soldaten. Het werk zou bestaan uit twee delen: een Kyrie en een Dies Irae. Reger was bevlogen en het werk vorderde vlot. Maar gedurende het schrijven aan het tweede deel staakte hij het werk.

Wat hier de precieze reden voor was, is lastig te achterhalen. De ene zegt dat Reger een aanval had van acute depressiviteit, de ander zegt dat hij niet genoeg met de Latijnse tekst overweg kon. Of was voor zijn gevoel de Latijnse tekst te afstandelijk en kon onmogelijk zijn overweldigende gevoelens verwoorden. Ook worden politieke redenen geopperd (het was per slot van reden oorlog).

Maar misschien schreef Reger toch liever in het Duits. Want niet lang daarna voltooide hij zijn Requiem “Seele, vergis sie nicht”, het requiem dat Musica al eerder uitvoerde.

De Duitse componist Max Reger wordt gezien als de muzikale brug tussen de hoog-romantiek en de vroeg-moderne tijd. Zijn muziek is sterk beïnvloed door Brahms, maar ook Bach drukte zijn stempel op de composities van Reger.

Meer informatie vindt u op de website van de Stichting Doesburgse Muziekcultuur (Stidomu). U kunt hier ook kaarten bestellen:
Max Reger Herdenking Stidomu

 

 

Martinikerk Doesburg

Max Reger, Psalm 100 voor koor en orgel

Musica Vocale & Oost-Nederlands Kamerkoor o.l.v. Rob Vermeulen
m.m.v. Leo van Doeselaar – orgel

Op 29 maart zingt Musica Vocale samen met het Oost-Nederlands Kamerkoor in de Grote of Martinikerk in Doesburg. Op die dag wordt in de Martinikerk in Doesburg het eeuwfeest gevierd van het grote Walcker-orgel. Organist bij dit concert is Leo van Doeselaar.

Het Walcker-orgel werd op 29 maart 1916 in de Nieuwe Zuiderkerk te Rotterdam in gebruik genomen. Toen die kerk in 1968 werd afgebroken kwam het orgel in Doesburg terecht, waar het in 1972 weer in gebruik werd genomen.

Dit orgel was het laatste van de drie instrumenten die Oscar Walcker bouwde op basis van opvattingen van Dr. Albert Schweitzer en de Straatsburgse organist Emil Rupp die een synthese tot stand wilden brengen tussen de Franse orgelbouwer Cavaillé Coll en zijn 18^e-eeuwse Duitse collega Silbermann.
De twee “zusjes” van het Doesburgse orgel stonden in de Reinoldikirche in Dortmund (1909) en in de Michaeliskirche te Hamburg (1912). Deze beide orgels zijn in de Tweede Wereldoorlog verloren gegaan. En daarmee is het Doesburgse instrument een uniek en prachtig document uit een boeiende periode van de muziekgeschiedenis en orgelbouw.

Op het bijzondere Doesburgse orgel komen de orgelwerken van Max Reger bijzonder tot hun recht. Van hem wordt Psalm 100 voor koor en orgel uitgevoerd, een feestelijk werk dat hij schreef stuk voor het 350-jarige jubileum van de universiteit van Jena.
Deze psalmbewerking doet in omvang en grootsheid denken aan het requiem “Seele vergiss sie nicht” dat Musica eerder uitvoerde. De muziek werd oorspronkelijk geschreven voor koor en symfonieorkest, maar met alleen orgelbegeleiding boet de muziek weinig tot niets in.

Behalve de 100ste Psalm van Max Reger hoort u tijdens dit concert ook orgelmuziek van onder meer Hendrik Andriessen, Jan Willem Brandts-Buys. Zoals zo veel Nederlandse componisten aan het begin van de vorige eeuw oriënteerden zij zich op de Duitse en/of de Franse muziek van die tijd.

Meer informatie vindt u op de website van de Stichting Doesburgse Muziekcultuur (Stidomu). U kunt hier ook kaarten bestellen:
evenement/eeuwfeest-walcker-orgel/