Halverwege de kille januarimaand 2019 geeft kamerkoor Musica Vocale o.l.v. Rob Vermeulen een aantal concerten rond de Spaanse dichter Federico García Lorca. Bij enkele werken wordt het koor begeleid door gitarist Marcus de Jong.
García Lorca (1898-1936) was een van de allergrootste Spaanse dichters uit het begin van de vorige eeuw. In hartstochtelijke, sensuele en vaak surrealistische verzen bezingt hij de Spaanse ziel, het Spaanse leven en het landschap. De taal is bedrieglijk eenvoudig, de (emotionele) lading onpeilbaar diep. In 1936 maakte het vuurpeloton bruut een einde aan het leven van García Lorca die zich openlijk uitliet tegen het regime van Franco. Zijn naam – en zijn artistieke nalatenschap – bleef daarna nog 20 jaar taboe. Pas in de jaren 50 kwam daar langzaam verandering in. Tegenwoordig kent bijna elke Spanjaard zijn gedichten.
Lorca’s gedichten zijn zeer beeldend, surrealistisch en vol folkloristische elementen uit de Zuid-Spaanse zigeunercultuur en flamenco. Zijn poëzie zindert van de duende, de typisch Spaanse “soul”, of in de woorden van Lorca zelf: ‘het mysterie, de wortels die zich vastzetten in het slijk dat wij allen kennen, dat wij allen negeren, maar waar vandaan datgene ons bereikt dat het wezenlijke van de kunst uitmaakt.’
Ook de natuur en (muzikale) klanken spelen een grote rol in Lorca’s gedichten. Zo is er een schreeuw die echoot tussen de bergen, het geratel van de castagnetten of het gemurmel van de rivier. Dat heeft veel componisten geïnspireerd om de teksten op muziek te zetten. En dat zijn niet alleen Spaanse componisten!
Tijdens de concerten voert Musica muziek uit van de Spaanse componist Manuel Oltra, maar ook van Castelnuovo-Tedesco (Italiaan met Spaanse voorouders), de Rautavaara (uit Finland) en de Israëlisch-Amerikaanse filmcomponist Dinur. Het typisch Spaanse flamenco-ritme is een terugkerend element in een aantal werken: de onregelmatige maatsoorten en de afwisselend 6/8 en 3/4 maten om het vurige karakter van de teksten luister bij te zetten.
In onder meer de Lorca Suite van Castelnuovo-Tedesco wordt het koor begeleid door de gitaar, wat de Spaanse hartstocht van de muziek nog eens onderstreept. Interessant is ook te zien hoe meerdere componisten dezelfde tekst op muziek hebben gezet – en hoe verschillend de resultaten zijn!
U zult zien: u hoeft niet meer naar Spanje om de koude winter te ontvluchten, want Musica haalt het Spaanse vuur naar Nederland!
Concerten
Federico García Lorca
- zaterdag 19 januari om 20.15u in de Koepelkerk te Arnhem
- zondag 20 januari 15.30u in de Johannes de Doperkerk, Bergstraat 17 te Wageningen