Soundcheck
Iedere voorstelling moeten wij 2,5 uur van tevoren aanwezig zijn in verband met de soundcheck. (Dat is vreselijk vroeg, zeker als een voorstelling al om 8 uur begint en we uren hebben moeten reizen, terwijl we ook nog recht uit ons werk komen). Dit aspect van de toernee is geheel nieuw voor ons, want bij onze eigen concerten zingen wij altijd onversterkt, en wij hebben dus nog nooit met microfoons gezongen. Meteen na aankomst zoeken wij de kleedkamers op om onze spullen te dumpen, en daarna gaan we het podium op: we hebben een klein uur de tijd.
De soundcheck zelf bestaat eruit dat wij groepsgewijs om beurten moeten zingen, en dat Joris ergens in de zaal aan de knopjes draait. Maar hoe dat precies werkt weet niemand, ook Joris zelf niet, althans zo lijkt het soms op ons over te komen. Het is ook nogal niet niks: Wij staan in twee rijen opgesteld (de ene rij hoger dan de andere), en boven ieder groepje van 4 hangt een microfoon. Maar deze moet zowel het geluid van de laagstaande zangers als dat van de hoogstaande zangers vangen, en bovendien zijn die zangers niet allemaal even groot. Ik herinner mij een grappig moment in het begin, toen iedere keer de mannen harder klonken dan de vrouwen (terwijl dat in naturelle toestand altijd andersom is), totdat iemand bedacht dat de mannen langer zijn en dus dichter bij de microfoons staan.
Hierboven even voor het overzicht ruwweg de stemgroepen zoals ze ook van links naar rechts op het podium staan: sopranen, alten, solisten, bassen en tenoren. De laatste foto van de serie hierboven was in Nijmegen, toen de mannen even alleen gingen soundchecken terwijl de vrouwen in de zaal zaten (en v.v.), om met eigen oren te kunnen horen hoeveel verschil het maakt.
Joris heeft hem bijstaande mannetjes die soms betekenisvol aan een microfoon draaien, al denken wij vaak bij onszelf dat die microfoon van ons ook nog wel een draaitje zou kunnen gebruiken (wat-ie dan niet krijgt). Rob loopt zelf voortdurend door de zaal heen en weer om te overleggen, dingen uit te proberen, of juist weer terug te draaien.
Joris goochelt met stemgroepen en solisten, en hij zorgt dat de sopranen (die op de hoek staan) de tenoren nog kunnen horen (die op de andere hoek staan), en vice versa, of dat Harry zichzelf nog hoort. Vooral het mengen van solisten met koor is een punt van zorg, want dan zijn ze weer niet te horen, en dan knallen ze er weer veel te hard overheen. Ook onderling zijn er verschillen: dan is Harry weer te hard of Saskia te zacht, dan weer is Janine door iedere solistenmicrofoon te horen, behalve door de hare. Ook moet er nog gewaakt worden dat geen koorleden te hard door de solistenmicrofoons schallen, want dat is niet in alle gevallen een verbetering (voor solist hebben wij nu eenmaal niet allemáál doorgeleerd).
Ook van de vier piano's en het slagwerk moet om beurten vastgesteld worden of het geluid nog goed staat, met de nodige finetuning. Voor degenen die niets te doen hebben is het wachten en geduld hebben, of Wordfeuden natuurlijk (hier rechts boven Karin en Sjoukje, maar iedereen doet het met iedereen).
Overigens verspilt een beetje pianist natuurlijk geen minuut aan zinloze bezigheden: wij zien Ana (en ook de andere pianistes) regelmatig gewoon bovenop de dichtgeslagen vleugel spelen, zie de foto hiernaast. Pianospelen is blijkbaar ook vooral een kwestie van vingerzettingen oefenen en vingervlugheid trainen en het vermogen in je geestesoor te kunnen horen wat je zo imaginair speelt. Dat getrommel op de klep maakt trouwens nog best een takkeherrie, en wij (lees: Marije) maken Ana subtiel aan het verstand dat ze dit maar beter niet moet doen als Rob ons iets duidelijk probeert te maken.
Nadat al het geluid gecontroleerd is kunnen we nog steeds niets gaan repeteren, want we hebben ook nog de verlichting, waar van alles mee kan zijn. Harder en zachter valt nog te regelen, maar verkeerd gericht of te hoog of te laag is al moeilijker, afhankelijk van de schouwburg waar we zijn. De foto hier linksboven is genomen in Den Bosch, waar weinig aan de lampen gedaan kon worden behalve door ze met stokken een beetje anders te richten. Die man met die stok had het druk.
Ook is het van cruciaal belang dat de pianisten te allen tijde én licht op hun bladmuziek én licht op hun toetsen hebben, wat ook niet altijd vanzelf blijkt te spreken. Overigens gebeurde het ook een keer dat het licht tijdens de voorstelling niet geheel uit ging bij het begin (terwijl wij in het donker moeten beginnen), maar dat had in principe niets met de soundcheck te maken.
Als dan eindelijk alles goed is kunnen we nog even wat aan het stuk werken. Rob pakt meestal iets wat de vorige keer mis ging, hoewel dat na een aantal voorstellingen al minder relevant is, of stukjes waarbij we nog wat meer attack of kern of timing kunnen laten horen. Bij de latere soundchecks zingen we gewoon een aantal hele delen door, om er weer even in te komen. Terwijl we repeteren druppelen de dansers binnen, die na ons hun warming up hebben. Het zijn altijd dezelfden die als eersten komen. Ze maken langzame rek- en strekoefeningen en gaan ogenschijnlijk relaxed in de onmogelijkste houdingen zitten, terwijl ze ons meer of minder bedachtzaam observeren. Wij voelen ons heerlijk interessant.Op dat moment is onze tijd eigenlijk al voorbij. Joanne en Sofie komen nog een keertje onderbreken om te checken of iedereen wel aanwezig is. Een voor een worden onze namen voorgelezen, en over wie er niet is wordt iets geroepen of gespeculeerd. Wie er dan nog niet is wordt opgebeld. Ja, we zijn onderdeel van een professionele productie, en dat zullen we weten. Als het tijd is, wordt Rob onherroepelijk aan zijn jasje getrokken door Joanne: stoppen, de dansers zijn nu aan de beurt. Wij lopen geheel geroutineerd het podium weer af om ergens in de krochten van het gebouw te gaan eten.
Hieronder nog een leuke serie die Joost in Den Haag gemaakt heeft. Overigens gaat de prijs voor de enthousiastste bas (met stip) naar Willem (zie foto linksonder). Hoewel er meer zijn die er wat van kunnen, als je die foto wat beter bekijkt. Kijk die overgave en die passie!
In Den Haag wordt de soundcheck afgesloten met een collectief bedankje aan Frans. Hij heeft als basso profundo iedere voorstelling het solo-duet met bas Hugo gezongen, maar in tegenstelling tot alle andere solisten, slagwerkers en pianisten mocht hij nooit mee naar voren lopen voor applaus. Daarom bedankt Rob hem deze keer uitbundig, met een fles whisky erbij om het te bekrachtigen, en mag Frans eindelijk een welgemeend applaus in ontvangst nemen: van ons!
